کاهش وزن و ظاهر غیرطبیعی میتواند نشانگر مشکلات مختلفی در ماهیان باشد، از جمله اختلالات در سیستم گوارشی یا مشکلات تغذیهای. در برخی موارد، کاهش وزن همراه با افزایش فرکانس مدفوع و یا مدفوع غیرطبیعی میباشد، که ممکن است نشانهای از عفونتهای گوارشی یا مشکلات داخلی دیگر باشد. همچنین، تغییر در رنگ و تیرهتر شدن ماهی ممکن است به علت تغییرات محیطی، استرس، یا حتی بیماریهای ویروسی یا باکتریایی باشد. بنابراین، مشاهده این نشانهها میتواند نشانگر مسائل جدی در سلامتی ماهیان باشد و نیاز به بررسی دقیق توسط متخصصان داشته باشد.
اگر برای یک دوره طولانی ماهی شما سالم به نظر میرسد، اما مدفوع آن رشتهای، بلند و باریک و سفید رنگ است، ممکن است نشانه آلودگی ماهی به یکی از انگلهای Hexamita یا Spironucleus و یا حتی دیگر تاژکداران باشد. هر یک از این شرایط میتوانند نشانههایی از مشکلات گوارشی باشند. در زیر، جداولی ارائه شدهاند که شما را با علائم محتمل و علل آنها آشنا میکنند:
مشکلات گوارشی ماهی
کاهش وزن (بدون وجود عامل خارجی و بیماری خاص) | دلایل |
---|---|
پایین بودن اشتها به دلیل شرایط خارجی | رقابت با ماهیان بزرگتر و قوی تر. محیط جدید، نامناسب و یا غذای نا مناسب و بی کیفیت |
پارامتر های فیزیکی و شیمیای نامناسب آب | دما و pH نامناسب وجود آمونیاک، نیتریت، نیترات، مواد سمی و یا کمبود اکسیژن |
وجود بیماری های مزمن | داشتن سرطان، نقص عضو و یا بیماری های ژنتیکی |
عوامل خارجی
عوامل خارجی و کیفیت پایین آب به راحتی قابل تشخیص و بر طرف کردن هستند. این دلایل میتوانند باعث بروز استرس در ماهی شوند و به همین دلیل باعث عدم تمایل آنها به غذا خوردن میشوند، بنابراین لازم است ابتدا محیط زندگی ماهیان را به شکل مناسبی اصلاح کنید.
به عنوان مثال، با تغییر دکوراسیون داخلی آکواریوم، مکانهای مناسبی را برای مخفی شدن ماهیان در نظر بگیرید. مطمئن شوید که ماهیان کوچکتر و ضعیفتر غذای کافی و مناسب را دریافت میکنند یا به صورت اختصاصی آنها را تغذیه کنید. پارامترهای آب را بررسی کرده و به میزان لازم تعویض آب انجام دهید تا از وضعیت شیمیایی و فیزیکی آب مطمئن شوید.
برای کنترل اولیه میتوانید پارامترهای آب مانند دما، pH، آمونیاک، نیتریت و نیترات را بررسی کنید و برای کنترل کاملتر از عملکرد بخاری (هیتر) و سایر المانهای فیلتراسیون و همچنین پارامترهای آبی که برای تعویض آب استفاده میکنید، مطمئن شوید. اگر ماهیان قلمرو طلب در آکواریوم خود دارید، بهتر است آنها را به آکواریوم دیگری منتقل کنید. اگر به موقع وارد عمل نشوید و اندامهای داخلی ماهیان شما آسیب ببیند، دیگر نمیتوانید ماهیان خود را نجات دهید.
کاهش وزن (وجود عامل خارجی و بیماری خاص) | دلایل |
---|---|
تاژکداران | یک انگل تک سلولی تاژکدار که اصولا با وجود مدفوع سفید و باریک قابل شناسایی است. |
کرم های پهن (Cestodes) | کرم های انگلی و بزرگ روده |
انواع کرم های لوله ای | این کرم ها در اندازه های مختلف از بسیار کوچک و میکروسکوپیک تا به اندازه چندین میلی متر یافت می شوند و یکی از گونه های رایج آنها Capillaria است. |
دیکر بیماری های روده ای | که می تواند به دلیل وجود باکتری ها، ویروس ها و دیگر انگل هایی روده ای باشد. |
انواع کرم های لوله اانگل های پوستی و آبششی | انگل های خارجی که از بدن ماهیان تغذیه می کنند و زمانی که بیماری پیشرفت می کند ماهی دیگر تمایلی به خوردن غذا از خود نشان نمی دهد. |
ارگانیسم ها
این انگلهایی که ممکن است به ماهیان حمله کنند، دارای چرخه زندگی پیچیدهای هستند. آنها معمولاً از تخمها یا سیستها برای تکثیر استفاده میکنند، که در این مرحله از زندگی خود توسط داروها به سادگی قابل از بین رفتن نیستند. حتی اگر انگلهای بالغ با استفاده از دارو از بین برود، تخمها و سیستها دوباره باز میشوند و اینبار با انگلهایی مواجه خواهید شد که مقاومت بیشتری نسبت به داروها دارند.
به همین دلیل، در اصل دورههای درمانی برای مدتی بیشتر از زمان درمان شدن ماهیان ادامه مییابد و لازم است دوز مصرفی مرتب و به اندازهی کافی به آب اضافه شود تا از حذف تمامی انگلها در تانک مطمئن شوید.
اگر یکی از ماهیان شما نشانههایی از وجود انگلها را از خود نشان میدهد، ممکن است فرض کنید که در حال حاضر تمامی ماهیان شما درگیر هستند، حتی اگر نشانههای خاصی از بیماری را از خود نشان نمیدهند.
داروهای ضد انگل
اگر ماهیان شما توسط یکی از تاژکداران آلوده شده باشند، میتوانید از مترونیدازول برای آغاز فرآیند درمان استفاده نمایید. پس از گذشت یک هفته برای مبارزه با سایر انگلها، میتوانید از Fluke Tabs، فلوبندازول (Flubendazole) و یا داروی ضد انگل پرازیکوانتل بهره ببرید. اما این درمانها برای ماهیانی که به برخی از انگلهای پوستی و خارجی مانند Oodinium آلوده شدهاند، به نتیجه مطلوب نمیرسند.
اگر درمانهای فوقالذکر نتیجهای نداشتند، میتوانید با افزایش دما از برخی از انگلهای تکیاختهای بر روی پوست و محیط زندگی ماهیها خلاص شوید. این نوع انگلها در برخی موارد میتوانند باعث کاهش وزن ماهیان شوند، بدون اینکه علائم یا آسیبی بر روی سطح پوست به نمایان آید. باید به یاد داشت که ممکن است ماهیان شما به چندین نوع انگل مختلف آلوده شده باشند، در این صورت لازم است از داروهایی با دامنه تأثیر گسترده بر روی باکتریها، قارچها، ویروسها و سایر انگلها استفاده کنید. به عنوان مثال، میتوان از داروی پلیگارد (که دارای خواص ضدانگل، ضدقارچ و ضدباکتری در آب شیرین میباشد) بهره برد.
زخم های چشم
در ماهیان دیسکس شما اغلب ممکن است زخمها و جراحات کوچک در چشمان آنها را مشاهده کنید. اما این زخمها ممکن است آلوده شوند و شرایط را جدیتر کنند، اما قابل درمان هستند. شما در اینگونه موارد باید با آنچه روبرو هستید آشنا باشید.
اگر بیشتر از یک ماهی از این مشکل رنج میبرد، باید ابتدا علت این مشکل را شناسایی کرده و اطمینان حاصل کنید که دیگر این اتفاق تکرار نمیشود. گاهی این مشکل به دلیل وجود یک جسم تیز در دکور آکواریوم یا وجود ماهیان حملهکننده (و یا حتی ازدحام زیاد ماهیان در آکواریوم) و در برخی موارد به دلیل فرآیند نادرست انتقال ماهیان رخ میدهد.
از آنجایی که اغلب حمله ماهیان و تراکم زیاد دلیل اصلی شروع این مشکل است، لازم است جمعیت آبزیان آکواریوم خود را بررسی کنید. همچنین باید مطمئن شوید که تمامی ماهیان فضای خاص خود را دارند و میتوانند پنهان شوند. ممکن است لازم باشد بخشی از ماهیان خود را به محیطی دیگر منتقل کنید.
برای درمان این بیماری، استفاده از نمک طعام (بدون ید) یا نمکهای مخصوص آکواریوم موثر است، و اگر این روشها جواب ندهند، میتوانید از داروهای مختلف آنتی بیوتیک استفاده کنید.
نشانه های مشترک در زخم های چشم | دلایل |
---|---|
زخم و خراش با عفونت و یا بدون عفونت | وجود یک ماهی مهاجم، آسیب دیدن در زمان فرار کردن، وجود یک المان تیز در تانک و یا حمل و نقل ماهی |
تورم چشم | بیماری های مزمن و یا پایین بودن کیفیت آب. گاهی به دلیل درگیری باکتریایی این اتفاق روی می دهد که می تواند از یک آنتی بیوتیک با دامنه عملکرد گسترده برای بهبود استفاده کرد. |
کدورت چشم | کهولت، تروما، عفونت و یا پایین بودن کیفیت آب |
تاول / کیست | که می تواند مادر زادی و یا به دلیل عفونت ایجاد شده باشد. |
کدورت چشم در ماهی دیسکس
در ماهیان دیسکس شما ممکن است اغلب شاهد زخمها و جراحات کوچک در چشمان آنها باشید. اما این زخمها ممکن است آلوده شوند و شرایط را جدیتر کنند، اما قابل درمان هستند. شما در اینگونه موارد باید با آنچه روبرو هستید آشنا باشید. اگر بیشتر از یک ماهی از این مشکل رنج میبرد، باید ابتدا علت این مشکل را شناسایی کرده و اطمینان حاصل کنید که دیگر این اتفاق تکرار نمیشود.
گاهی به دلیل وجود یک جسم تیز در دکور آکواریوم یا حضور ماهیان حملهکننده (و حتی ازدحام زیاد ماهیان در آکواریوم) و در برخی موارد فرآیند نامناسب انتقال ماهیان ممکن است علت بروز این مشکل باشد. از آنجایی که به طور کلی حمله ماهیان و تراکم زیاد دلیل اصلی شروع این مشکل است، ضروری است جمعیت آبزیان آکواریوم خود را بررسی کنید. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که تمامی ماهیان فضای خاص خود را دارند و میتوانند پنهان شوند. ممکن است لازم باشد بخشی از ماهیان خود را به محیط دیگری منتقل کنید.
برای درمان این بیماری، استفاده از نمک طعام (البته بدون ید) یا نمکهای مخصوص آکواریوم موثر است. اگر استفاده از نمکها نتیجه مطلوبی نداشت، میتوانید از داروهای مختلف آنتی بیوتیک استفاده کنید.
زخم های پوستی
نظارت دائم بر شرایط و وضعیت پوست ماهیان یکی از بهترین روشها برای کنترل سلامت آنها است. در اغلب موارد، شما ممکن است زخمهای کوچکی را بر روی سطح بدن ماهیان دیسکس مشاهده کنید، و یا حتی افتادن پولکها از روی سطح بدن که این امر کاملاً طبیعی است. این نوع موارد باید در چند روز به طور خودکار برطرف شوند. اما تغییرات پوستی میتوانند نشانههایی از وضعیت سلامت باشند. این تغییرات عبارتند از:
1. تیرگی مداوم رنگ
2. لکههای رنگ پریده
3. نقاط سفید
4. افزایش موکوس پوست
5. جوشها، جوشهای چرکی و زخمهای باز
6. از دست دادن پولکها
بیماریهای پوستی در ماهیان نیز همانند بسیاری از بیماریهای دیگر، تحت تأثیر کیفیت آب قرار دارند. اطمینان از کیفیت و سلامت آب میتواند اولین قدم برای رفع مشکلات پوستی باشد. با افزودن نمک، میتوان به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک کرد. همچنین، از برخی از ضدعفونیکنندههای آب مانند متیلن بلو نیز میتوان استفاده کرد. اگر از نمک استفاده نمیکنید، بهتر است از آنتیبیوتیکها پرهیز کنید، زیرا این مواد ممکن است آسیبهای مختلفی به ساختار فیلتراسیون بیولوژیک آکواریوم وارد کنند.
پس از استفاده از نمک و بهبود کیفیت آب، سیستم ایمنی بدن ماهیان باید به اندازه کافی قوی شده باشد تا بتواند زخمها و مشکلات موجود را برطرف کند. اما اگر زخمها شدید باشند، ممکن است با تعویض آب و یا استفاده از آنتیبیوتیکها بهبود یابند.
یکی از بیماریهای رایج در میان ماهیان دیسکس سوراخسر است که اصولاً به دلیل کمبود مواد معدنی و ویتامینها به وجود میآید. این بیماری ابتدا با ظاهر زخمها و حفرههای کوچک در نزدیکی سوراخهای بینی، صفحات آبششی و یا نزدیک چشمها شناخته میشود و اگر درمان نشود، میتواند به زخمها و حفرههای بزرگتر و از بین رفتن کل ظاهر و صورت ماهیان منجر شود. در نهایت، ماهیان به دلیل ضعف و عفونت از بین میروند.
شنای غیر طبیعی
شما باید همیشه رفتار و وضعیت شنای ماهیان خود را بررسی کنید. وجود رفتارهای غیر طبیعی میتواند نشانهای از مشکل یا استرس بیش از حد در ماهیان شما باشد. به عنوان مثال، اگر ماهیان شما در هنگام شنا به سمت بالا تمایل داشته و به سختی بدن خود را به صورت افقی نگه میدارند یا به یک سمت کج و متمایل میشوند، این ممکن است نشانهای از وجود بیماری باشد. برای ارزیابی وضعیت ماهیان، میتوانید از رفتار ماهیان سالم به عنوان مرجع استفاده کنید.
قبل از شروع هرگونه درمان، لازم است ماهیان را برای کشف نشانهها و رفتارهای دیگر بررسی کنید. ممکن است تنها علت وجود رفتارهای بیش از حد تهاجمی در ماهیان شما، نیاز به حذف آنها از آکواریوم باشد.
بسیاری از مشکلات مربوط به شنای غیر طبیعی در دیسکسها در همین موارد خلاصه میشود، اما برای تشخیص دقیقتر ممکن است نیاز به بررسیهای بیشتر در برخی موارد خاص باشد. ممکن است لازم باشد تجهیزات الکتریکی آکواریوم و همه تجهیزات نزدیک به آن را برای چک کردن مورد برقدار بودن آب آکواریوم خود بررسی کنید.
ممکن است ماهی شما با مشکل انسداد روده یا نفخ دست و پنجه نرم کند که میتواند تأثیر منفی بر عملکرد کیسه شنا (کیسه هوا) داشته باشد. این مشکل زمانی ایجاد میشود که ماهی بیش از حد تغذیه شده باشد و یا از غذای خشکی که قبلاً به آب آغشته نشده است برای تغذیه استفاده کند. برای رفع این مشکل، لازم است تغذیه ماهی را متوقف کرده و به اندازه کافی صبر کنید تا مشکل حل شود. اگر پس از چند روز مشکل بر طرف نشود، میتوانید از نمک منیزیم سولفات استفاده کنید. به ازای هر ۴۰ لیتر آب آکواریوم، دو قاشق چایخوری از این نمک را اضافه کنید. این نمک به تمیز کردن رودههای ماهی در طول چند روز کمک میکند.
اگر عفونت در کیسه شنا رخ دهد – که البته بسیار نادر است و اغلب از نوع عفونتهای باکتریایی است – ممکن است به شکلهای مختلفی نشان دهد، از جمله شنا به شکل عمودی یا استوانهای، ایستادن ماهی، کج شدن و پهلو شدن ماهی یا شنا به صورت ضعیف و کند. در صورتی که پس از بررسی شرایط آب و اقدامات لازم برای برطرف کردن مشکلات مربوط به انسداد روده، ماهی همچنان با مشکلات شنایی روبرو باشد، ممکن است عفونت در کیسه شنا وجود داشته باشد. در این صورت، قبل از هرگونه درمان، بهتر است موارد قبلی را مورد بررسی دقیقتر قرار دهید.
طاعون دیسکس
این یکی از بیماریهای خطرناک برای ماهیهای دیسکس است، با این وجود، بدترین قسمت این بیماری این است که یک بیماری ویروسی است و میتواند به سرعت در سراسر آکواریوم پخش شود. هنگامی که این طاعون ظاهر میشود، ماهیهای شما زیبایی خود را از دست میدهند و به شکل سیاه و لاغر میشوند. فعالیت ماهیها کاهش مییابد و به سطح آب نزدیکتر میشوند، به نظر میرسد که سعی میکنند اکسیژن را از هوا تنفس کنند. بله، این یک طاعون کشنده است، اما با اقدام فوری و درمان مناسب میتوانید حیوان خانگی خود را نجات دهید. به هر حال، وحشت نکنید، سریع عمل کنید!
برای درمان، اگر مطمئن هستید که هنوز هیچ ماهی دیگری گرفتار طاعون نشده است، آنهایی که طاعون دارند را قرنطینه کنید. آنها را با داروهایی که توسط یک دامپزشک مجرب و با تجربه تجویز شدهاند، درمان کنید. بسیاری از سنگهای هوا را در مخزن قرار دهید تا ماهیان آسیب دیده به درستی تنفس کنند. هر روز، 50 درصد آب را تعویض کنید و از شرایط ایدهآل مخزن در تمام مدت اطمینان حاصل کنید.
تنفس غیر طبیعی
نشانههای مشکلات تنفسی بسیار واضح هستند، مثل زمانی که ماهیها برای تنفس نزدیک به سطح آب شنا میکنند یا زمانی که تنها یک آبشش کار میکند و دیگری برای مدت طولانی بسته میماند که نشان دهنده تورم بافت آبشش است.
گاهی اوقات مشکلات تنفسی میتواند بسیار ظریف باشد به شکلی که تنها حرکت آبششها کمی کمتر یا بیشتر شده باشد و البته حتی ممکن است این مشکل تنها در یک آبشش وجود داشته باشد.
مانند انسانها، ماهیها نیز در برخی از مواقع سریعتر تنفس میکنند، مثل زمان تغذیه، مبارزه و یا زمانهایی که هیجان زده میشوند. پس قبل از اینکه نگران شوید، لازم است ماهیها را برای مدت طولانیتری بررسی کنید و اگر شدت تنفس برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کرد، اولین موردی که لازم است بررسی کنید پارامترهای آب است و در صورت عدم وجود مشکل در آب، در نهایت ممکن است نشانههایی از وجود یک بیماری در ماهیهای شما باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و ارتباط با کارشناسان ما میتوانید با شمارههای زیر تماس بگیرید:
تلفن: 02155958384
تلفن همراه: 09205958384